نوشیدنی های انرژی زا (Energy Drinks)
امروزه مصرف نوشیدنی های انرژی زا (Energy Drinks) به عنوان محصولاتی که باعث افزایش انرژی، تمرکز مغزی، هوشیاری و قوای جسمانی می شوند، رو به افزایش است. پس از مولتی ویتامین ها، نوشیدنی های انرژی زا محبوبترین و پرمصرف ترین مکمل های تغذیه ای هستند که توسط نوجوانان و جوانان آمریکایی مصرف می شوند. مردان بین ۱۸ تا ۳۴ سال اولین مصرف کنندگان این نوشیدنی ها هستند و تقریبا یک سوم نوجوانان بین ۱۲ تا ۱۷ سال به طور معمول از این نوشیدنی ها استفاده می نمایند.
انواع نوشیدنی های انرژی زا: این محصولات به دو صورت تولید می شوند. دسته اول در قوطی ها و شیشه هایی با سایز معمولی (۱۶ اونس) همانند نوشابه های معمولی عرضه می شوند و دسته دوم در سایزهای کوچک (۲ تا ۵/۲ اونس) به صورت غلیظ شده و تحت عنوان Energy Shots به فروش می رسند. هر دو دسته این محصولات حاوی مقادیر قابل توجهی کافئین می باشند. دسته اول حاوی ۷۰ تا ۲۴۰ میلی گرم کافئین در یک نوشیدنی ۱۶ اونسی هستند و دسته دوم حاوی ۱۱۳ تا ۲۰۰ میلی گرم کافئین در یک Energy Shot می باشند. جهت مقایسه باید گفت که یک قوطی ۱۲ اونسی کوکاکولا حاوی ۳۵ میلی گرم کافئین و یک فنجان ۸ اونسی قهوه حاوی ۱۰۰ میلی گرم کافئین می باشند. این نوشیدنی ها همچنین ممکن است حاوی ماده ای به نام Guarana یا کاکائوی برزیلی، انواع قندها، جینسنگ (Ginseng)، ویتامین های B، کارنی تین، پرتقال تلخ و Yohimbe باشند.
افزایش نگرانی ها در مورد نوشیدنی های انرژی زا: تنها در طول چهار سال بین سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۱ مراجعه به علت مصرف این نوشیدنی ها به مراکز اورژانس در آمریکا دو برابر گردیده است و در سال ۲۰۱۱ از هر ده مورد مراجعه به این علت، یک مورد به بستری شدن انجامیده است. حدود یک چهارم دانشجویان در کالج های آمریکایی، این نوشیدنی ها را به همراه الکل و یا به صورت مخلوط مصرف می نمایند. مصرف این نوشیدنی ها به همراه الکل، میزان رفتارهای پرخطر نظیر رانندگی در حال مستی و یا ضرب و جرح را افزایش داده است.
منافع نوشیدنی های انرژی زا: این نوشیدنی ها در صورتی که بدون الکل و در مقادیر متعادل مصرف شوند، در کوتاه مدت می توانند باعث افزایش توجه، تمرکز، قدرت عکس العمل و تحمل بدنی فرد گردند. با این حال، مضرات مصرف این نوشیدنی ها در نوجوانان بین ۱۲ تا ۱۷ سال ممکن است از این منافع بیشتر باشد.
مضرات نوشیدنی های انرژی زا: از آنجا استاندارد مشخصی برای اعلام میزان دقیق کافئین موجود در نوشیدنی های انرژی زا وجود ندارد، ممکن است این نوشیدنی ها حاوی مقادیر زیادی کافئین باشند. مصرف کافئین زیاد می تواند باعث مشکلاتی نظیر افزایش ضربان قلب، فشار خون، تپش قلب و نامنظمی ضربان قلب گردد. از سایر عوارض مصرف زیاد کافئین می توان به اضطراب، به هم خوردن ریتم طبیعی خواب، مشکلات گوارشی و ریفلاکس معده و از دست دادن آب بدن (Dehydration) اشاره نمود. اگر این نوشیدنی ها به همراه الکل مصرف شوند، عوارض ممکن است تشدید گردند و خطر مسمومیت با الکل را نیز افزایش دهند. رفتارهای پرخطر و پرخاشگرانه نیز در مصرف توام این نوشیدنی ها با الکل افزایش می یابد. نوشیدنی های انرژی زا همچنین حاوی مقادیر زیادی قند می باشند که خطر بیماری های متابولیک مانند دیابت را افزایش می دهند.
با توجه به موارد فوق الذکر به نظر می رسد که اگرچه مصرف نوشیدنی های انرژی زا در سنین بالاتر و در مقادیر کم می تواند منافعی داشته باشد، افزایش مصرف این نوشیدنی ها به خصوص در سنین پایین و توسط نوجوانان می تواند باعث وارد آمدن آسیب موقت و یا دائمی به سلامت این افراد گردد. از این رو شایسته است که در مصرف روزانه و مداوم این نوشیدنی ها در تمامی سنین و به خصوص در سنین پایین تجدید نظر به عمل آید.
منبع: